اثر مخلوط مکمل آلی کروم و روی با سیاهدانه بر فراسنجه‌های خونی ، ظرفیت آنتی اکسیدانی و عملکرد بره‌های سنجابی تحت استرس حمل و نقل

سابقه و هدف: اهمیت بررسی استرسها در نشخوارکنندگان در حفظ سلامتی و افزایش ظرفیت تولیدی آنها می باشد . نمود استرس در دامها با تغییراتی درپارامترهای فیزیولوژیکی و عملکردی مشخص می‌گردد. دوره های طولانی حمل ونقل با وسایل نقلیه بویژه در آب و هوای نامطلوب و یا ازدحام دام‌ها در کامیون‌هایویژه حمل و نقل منجر به خستگی، عدم آسایش، کاهش وزن و افزایش شیوع بیماریهای عفونی می‌گردد. شرایط تنش‌زای مختلفی سبب افزایش تولید رادیکال‌های آزاد و در نتیجه استرس اکسیداتیو می‌شود. جیره‌های حاوی سطوح مناسب از آنتی اکسیدان‌ها، با مهار رادیکال های آزاد منجر به بهبود اثرات مضر استرس می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند استفاده از مواد معدنی و گیاهان دارویی با خاصیت آنتی اکسیدانی در تغذیه دام، شرایط فیزیولوژیکی دام را بهبود بخشیده و بواسطه تعدیل پرواکسیدان ها- آنتی اکسیدان ها، از افت ظرفیت تولیدی ممانعت می‌نماید. تحقیق حاضر جهت مقایسه اثر مکمل آلی کروم و روی با مخلوط سیاهدانه بر پیشگیری از استرس و بهبود عملکرد بره ها انجام شد. مواد و روش‌ها: هیجده رأس بره نر نژاد سنجابی 24-26 هفته با وزن اولیه 2±32 کیلوگرم به مدت 30 روز به طور تصادفی در سه گروه 6 راسی مورد بررسی قرار گرفتند و بصورت انفرادی نگهداری شدند. تیمارها شامل گروه 1:تیمار شاهد (جیره پایه)؛ گروه 2: خوراک پایه + 30 گرم سیاه دانه‌/ کیلوگرم ماده خشک جیره+ 1 میلی گرم مکمل آلی کروم /کیلو گرم ماده خشک وگروه 3: خوراک پایه + 30 گرم سیاه دانه‌/ کیلوگرم ماده خشک جیره+ 50 میلی گرم مکمل آلی روی /کیلو گرم ماده خشک جیره‌، مورد مطالعه قرار گرفتند. در طول دوره آزمایش؛ عملکرد بره‌ها بررسی و نمونه‌برداری از فراسنجه‌های خونی انجام گرفت. حمل و نقل بره ها پس از دو هفته از شروع آزمایش و به مدت 3 ساعت انجام شد. جهت بررسی فراسنجه های خونی و آنتی اکسیدانی سرم نمونه های خون ( 10 میلی لیتر ) از رگ گردنی بره‌ها قبل از حمل و نقل (BT)، بلافاصله بعد از حمل و نقل (AT1) و 24 ساعت بعد از حمل و نقل (AT2) گرفته شد. یافته‌ها: اثر تیمارهای آزمایشی بر اضافه وزن روزانه معنی‌دار بود(05/0>P). مقدار مصرف خوراک در دامهای تیمار سیاهدانه+روی بیش از تیمارهای دیگر بود، در حالی که در تیمار سیاهدانه+ کروم ضریب تبدیل خوراک نسبت به گروه شاهد کاهش یافت (05/0>P). اثر تیمارهای آزمایشی بر سطح گلوکز، کورتیزول، آلبومین، لاکتات دهیدروژناز سرم خون نیز در طول دوره استرس حمل ونقل(AT1) معنی‌دار بود (05/0>P). اثر تیمارآزمایشی سیاهدانه + کروم بر میزان مالون دی آلدئید مثبت و معنی‌دار بود (05/0>P). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این آزمایش افزودن مکمل سیاهدانه همراه با کروم و یا روی از دو هفته قبل از حمل و نقل دام در جیره‌ سبب بهبود عملکرد و کاهش استرس در طول حمل و نقل بره‌ها شد.